हिंदी व्याकरण के महत्वपूर्ण पर्यायवाची शब्द, शिक्षक भर्ती के लिए करे तैयारी

 हिंदी व्याकरण के महत्वपूर्ण पर्यायवाची शब्द, शिक्षक भर्ती के लिए करे तैयारी



असुर - दानव, देैत्य, राक्षस, निशाचर, रजनीचर
अमृत - सुधा, सोम, पीयूष, अमी
अधर - ओष्ठ, ओठ,
अध्यापक - आचार्य, गुरु, शिक्षक, प्रवक्ता, व्याख्याता
अन्वेषण - गवेषणा, खोज, शोध, अनुसंधान
अपमान - अनादर, अवमान, बेइज्ज़ती, अवज्ञा, तिरस्कार, निरादर
अप्सरा - सुरबाला, देवबाला,
अंश - भाग, हिस्सा, खण्ड,

आलसी - काहिल, निकम्मा, निरुद्यमी
आँसू - अश्रु, नयनजल, नेत्रवारि, नयन-नीर
आतंक - उपद्रव, अतिभय, संत्रास, दहशत
आश्रम - मठ, विहार, संघ
आँचल - पल्‍ला, छोर, दामन, कोर
इन्द्र - सुरपति, पुरन्दर, कोशिक, देवराज, सुरेन्द्र,
इनाम - उपहार, पुरस्कार, पारितोषिक
ईर्ष्या - मत्सर, जलन, डाह, कूढ़न, द्वेष,
उत्सव - मंगलकार्य, पर्व, जलसा, त्यौहार, समारोह
उपवास - निराहार, ब्रत, अनशन, निर्जल
वैभव - समृद्धि, सम्पन्नता, सम्पदा, ऐश्वर्य
ब्रत - संकल्प, प्रतिज्ञा, दृढ़ निश्चय
शंकर - शिव, शम्भू, भोलेनाथ, महादेव, देवाधिदेव, कैलाशपति
शरीर - काया, गात, तन, अंग, बदन
शस्त्र - अस्त्र, हथियार, आयुध
श्मशान - मरघट, दाहस्थल, कब्रगाह
संन्यासी - बेरागी, त्यागी, परिब्राजक
सन्ध्या - निशारम्भ, दिनावसान, सार्यँकाल, गोधूलि, प्रदोषकाल
समिति - संस्था, संस्थान, संघ, संघटन, मण्डली
समीक्षा - आलोचना, निरूपण, विवेचना, समालोचना, मीमांसा
समुद्र - सिन्धु, जलधि, पयोधि, पारावार, पयोनिधि, वारीश, वारिधि
सरस्वती - भारती, शारदा, वीणा, बीणापाणि, हंसवाहिनी, वीणावादिनी, पुस्तकधारिणी
सम्राट - अधिपति, शहंशाह, राजाधिराज, महासजा, नपति
सर्प - अहि, भुजंग, मणिधर, विषधर, व्याल, फणी, उरग, नाग
सान्त्वना - दिलासा, आश्वासन, ढाढस
सुख - आनन्द, चेन, मज़ा, परितोष
सूर्य - रवि, भानु, दिनकर, भास्कर, अर्क, कमलबन्धु, आदित्य, मारीचिमाली
स्त्री - नारी, प्रिया, अबला, वनिता, महिला, रमणी, कामिनी, भगिनी, भार्या, ललना, वामा, कानन्‍्ता, सुन्दरी
स्तुति - प्रार्थना, पूजा, आराधना, अर्चना
स्वर्ग - देवलोक, सुरलोक, इन्द्रपुरी, बेकुण्ठ, सुरपुर
स्वर्ण - सुवर्ण, कंचन, जातरूप, सोना, तामरस, कनक
हंस - मराल, सरस्वती वाहन,
हनुमान - पवनसुत, पवनकुमार, रामदूत, मारुतिनन्दन, कपिश, पवनपुत्र
हरि - बन्दर, इन्द्र, विष्णु, चन्द्र
हाथी - हस्ती, गज, कुजर, कुम्भी, मतंग, व्याल, वितुण्ड, द्विप
हिमालय - हिमगिरि, हिमपति, हिमाद्रि, हिमांचल, नगराज, गिरिराज
हिरण - मृग, सारंग, हरिण, कुरंग चितल, बारहसींगा
हाथ - हस्त, कर, बाँह, पाणि, भुजा
कठिन - कठोर, दुष्कर, दुर्गग, कष्टसाध्य और श्रमसाध्य
कुशल - दक्ष, पारंगत, निपुण, प्रवीण, निष्णात, विशेषज्ञ
दया - कृपा, सान्त्वना, राजदया, क्षमा, अनुकम्पा, अनुग्रह, सहानुभूति
दुःख - कष्ट, व्यथा, क्लेश, विषाद, सनन्‍्ताप, शोक, वेदना